Diş çürüğünün ilk belirtisi diş yüzeyinde oluşturduğu beyaz bir lekedir. Bu aşamada çürük durdurulabilir ve geri dönebilir. Beyaz leke, minenin hangi bölgesinde mineral kaybı olduğunu gösterir. Bir süre sonra mineral kaybı bir delik açacak kadar büyür. Bu kayıp devam ederse dişin yumuşak iç kısımları da etkilenir ve yıkıcı işlem hızlanır. Tedavi en iyi ihtimalle büyük bir dolgu olacaktır.
DOLGU ÇEŞİTLERİ
Ağızdaki bakterilerden ve bunların yapışkan salgısı dextrandan oluşan bakteri plağı, şekerli ve unlu yiyeceklerin ağızda kalan artıklarından asit oluşturur. Bu asitler, dişlerin mineral dokusunu çözerek dişin minesinin bozulmasına ve sonuçta da diş çürüğünün başlamasına neden olur.
KOMPOZİT-DİŞ RENGİNDEKİ DOLGULAR
Kompozit dolgular çürük, kırık ve estetik amaçlı olarak kullanılan diş rengindeki dolgulardır. Bu dolgular, hazırlanmış kavitelere tabaka tabaka yerleştirilir ve her tabaka özel bir ışık ile sertleştirilir. Estetik ve ekonomiktirler.
Bonding denen özel bir yapıştırıcı ile dişe tutunabildiklerinden dişte gereksiz madde kaybına neden olmazlar. Sertleşme esnasında çok küçük de olsa bir büzülme olabileceğinden ömürleri porselen dolgular kadar uzun değildir. Kompozit dolgular sigara, çay, kahve, cola, soya gibi boyayıcıajan içeren maddelerin kullanımına bağlı olarak renk değiştirirler.
AMALGAM DOLGU
Amalgam dolgular; gümüş, civa, bakır ve kalayın karışımı bir alaşımdır. Bu alaşım dişlerde yüzyıllardır güvenli olarak en eski dolgu malzemesidir. Ancak estetik olarak kötüdür.
PORSELEN INLAY-ONLAY DOLGULAR
Porselen dolgular laboratuarda hazırlanan üstün estetik ve dayanıklılığa sahip dolgulardır. Kompozit dolgulara göre, uygulandıkları diş ve komşu dişler ile çok daha uyumludur. Bu, dolgunun ağız dışında laboratuar ortamında hazırlanma özelliğinden kaynaklanır.
Dişin kırık, çürük veya eski dolgulu kısmı uzaklaştırıldıktan sonra kalan sağlam bölümün ölçüsü alınarak laboratuara yollanır. Laboratuar ortamında, hassas bir teknoloji ile hazırlanan model, özel IPS makinesine alınarak mükemmel estetik ve fonksiyona sahip dolgular elde edilir.
IPS porselen (Leucide reinforced pressable porcelain) dolgular, dünyada mevcut ağız içi restorasyon materyalleri arasında diş dokusuna en uygun malzemedir. Bu porselen dolgunun hazırlanmasında en ileri teknoloji kullanılır.
IPS dolgu yönteminde ağızdaki sağlıklı diş dokusuna dokunulmaz. Minimum madde kaybı ile maksimum tutuculuk sağlanır. Sıkıştırılmış özel bir porselenden olduklarından ve ağızda sertleştirilmediklerinden kenar sızıntısı minimumdur (Bu, dolgu altı çürükleri ve dolgunun düşmesini engeller).
Ayrıca bu porselenler dişin sertliğine en yakın ve dişeti ile en uyumlu malzemelerdir. Sertliği dişin mine dokusuna çok yakın olduğu için diğer porselenler gibi dişleri aşındırmaz , kompozit dolgular gibi de aşınmaz. Özellikle büyük madde kayıplarında, kompozit dolgu veya kuron(kaplama) yerine tercih edilmelidir.
KOMPOZİT İNLAY-ONLAY DOLGULAR
Kompozit materyalinden ağız dışında hazırlanarak dişe uygulanan dolgulardır. Dişin kırık veya çürük kısmı uzaklaştırıldıktan sonra oluşan boşluğun ölçüsü alınır ve bu model yardımı ile dolgu hazırlanır.
Hazırlanan dolgu özel yapıştırıcılar ile dişe uygulanır. Kompozit inlay-onlayler kompozit dolgu uygulanamayacak kadar büyük kavitelerde kullanılırlar. Ağız dışında sertleştiklerinden büzülme problemleri azdır, fakat yine de porselen dolgular kadar dayanıklı ve estetik değildirler. Ekonomik oldukları için tercih edilebilirler.
KOLE DOLGULARI
Dişin dişetine yakın kısımlarında aşınma veya çürük nedeniyle meydana gelen madde kayıplarının tedavisinde kullanılan diş rengindeki dolgulardır.
Kaynak: Dt. Volkan KOÇ